4 zasady utylizacji sprzętu elektronicznego
Szybki rozwój branży elektronicznej sprawia, że każdego roku pojawia się nawet kilkaset tysięcy ton elektroodpadów – i to wyłącznie w samej Polsce. Aby chronić środowisko przed zawartymi w urządzeniach szkodliwymi substancjami, 11 września 2015 roku weszła w życie Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Według niej utylizacja sprzętu elektronicznego musi odbywać się zgodnie z określonymi regułami. Poniżej przedstawiamy 4 proste zasady, których należy się trzymać. Dzięki nim można uniknąć kłopotów prawnych i przyczynić się do ratowania ekosystemu.
Sprzętu elektronicznego nie można mieszać z innymi odpadami
W urządzeniach elektrycznych znajduje się wiele pierwiastków (m.in. ołów, rtęć, kadm czy brom), które potencjalnie mogą stwarzać zagrożenie, jeśli tylko przedostaną się do gleby lub wód gruntowych. Z tego względu utylizacja sprzętu elektronicznego musi odbywać się oddzielnie. Surowo zabronione jest wyrzucanie elektrośmieci wymieszanych z innymi odpadami, takimi jak plastik czy resztki produktów spożywczych, które trafiają do zupełnie różnych miejsc. Za pozostawienie elektroniki w miejscu do tego nieprzeznaczonym grozi grzywna do 5000 zł.
Należy wyrzucać wyselekcjonowane urządzenia elektroniczne
Przepisy wyszczególniają sprzęt, który podlega zasadom gospodarki odpadami. Do zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEE) zalicza się:
- wielkogabarytowe oraz małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego, czyli chłodziarki, lodówki, odkurzacze, żelazka itp.;
- elektronikę użytkową, typu: telewizor, radio, magnetowid, odtwarzacz DVD, telefon komórkowy, ładowarka, zasilacz i pozostałe;
- komputery, laptopy i akcesoria komputerowe, np. myszkę lub klawiaturę;
- wszelkie elektronarzędzia, do których zaliczamy m.in. maszyny do szycia i piły elektryczne;
- sprzęt rekreacyjny i sportowy, a także zabawki, a więc kolejki elektryczne, mobilne konsole do gier itd.;
- zużyte baterie;
- bankomaty i automaty do napojów czy przekąsek i im podobne.
Niszczenie komputera i innych urządzeń nie może odbywać się na własną rękę
Samodzielna utylizacja jest zabroniona. Ze względu na ryzyko zatrucia środowiska lub zagrożenia zdrowia człowieka, urządzenia elektroniczne nie mogą być demontowane w amatorski sposób. Osobom podejmującym się tego na własną rękę grozi kara grzywny w wysokości do 100 000 zł.
Sprzęt przeznaczony do utylizacji musi trafić do odpowiedniego punktu
Ustawa otworzyła drogę zarówno przedsiębiorcom, jak i gminom do wprowadzania specjalnych punktów składowania elektroodpadów. Tak więc utylizacja sprzętu RTV i pozostałych urządzeń elektronicznych powinna odbyć się w specjalnie wyznaczonych do tego miejscach. Należą do nich:
- firmy posiadające zezwolenie na odbiór odpadów lub prowadzące punkt zbierania zużytego sprzętu;
- zakłady zajmujące się recyklingiem ZSEE oraz skupy złomu;
- gminy zbierające odpady komunalne;
- punkty serwisowe (gdy sprzęt oddany do naprawy okazuje się niemożliwy do naprawy lub nie opłaca się przywracać jego funkcjonalności);
- sklepy hurtowe i detaliczne (przy zakupie nowego sprzętu można oddać stary).
Powyższe zasady powinny pomóc w zorientowaniu się, co czynić z posiadanymi odpadami. Zastosowanie się do nich nic nie kosztuje – w przeciwieństwie do konsekwencji zaniechania dobrych praktyk. Warto o tym pamiętać w trakcie pozbywania się elektrośmieci.